Kłódka ze zniszczonego cmentarza żydowskiego

2018 klodka 5
Kłódka pochodząca z cmentarza żydowskiego w Rawiczu (Sierakowie) przekazana w 2018 roku do Muzeum Ziemi Rawickiej w Rawiczu [Protokół przekazania eksponatu nr 2/2018 z 21 listopada 2018 roku]. Podobna kłódka znajduje się w zbiorach Muzeum Historycznego w Sanoku, zob. Arkadiusz Komski, „Kłódki ze starego cmentarza żydowskiego w Sanoku”, s. 5.

„(…)Na niektórych macewach - między innymi na cmentarzu w Warszawie - uważny obserwator dostrzeże wyrzeźbione kłódki lub rygle. Symbol ten nawiązuje do dawnego zwyczaju składania do grobu kłódki. Halina Marcinkowska w opracowaniu zatytułowanym Żydowski pogrzeb w przedwojennej Polsce wyjaśnia motywy takiego postępowania: "Kłódkę kładziono na usta zmarłego, by ten "nie mówił". Kładąc kłódkę do grobu chciano by zmarły nie przekazywał tego, co się dzieje na tym świecie, przy czym kładziono ją nie bezpośrednio na usta, lecz na deskę wierzchnią na wysokości ust. Kłódka to znak zamknięcia grobu po wieczne czasy - jedno z talmudycznych określeń grobu oznacza „zamknięcie”, „zamek”. Tekst pochodzi ze strony internetowej „Cmentarze żydowskie w Polsce”, dostęp online: http://cmentarze-zydowskie.pl/cmentarze_zydowskie.htm.

2018 klodka 2018 klodka 2018 klodka 2018 klodka

Zwyczaj składania do grobu kłódki: „(…)Zgodnie z tradycją, uważano, że zmarły odchodzi do innego świata, a jego życie doczesne zostało już ostatecznie zamknięte i nie ma możliwości powrotu, stąd często w grobach żydowskich umieszczano kłódki (bądź ich atrapy), symbolizujące owo zamknięcie”. Cały tekst: Portal „Delet”, hasło „grób żydowski”.

Więcej informacji: Tomasz Kurasiński, Arkadiusz Komski, Kalina Skóra, „Kłódki ze zniszczonego cmentarza sanockiego. Przyczynek do badań nad żydowską obrzędowością pogrzebową w przeszłości” [w:] Rocznik Sanocki, t. 11 (2014), s. 49-62.

 

Tematy pokrewne