Cmentarz żydowski w Rawiczu (Sierakowie)

Cmentarz żydowski Rawicz (Sierakowo)Cmentarz żydowski w Rawiczu (Sierakowie) zlokalizowany jest na pagórkowatym terenie pomiędzy ulicami: gen. Józefa Kalickiego, Leśną (za zgrupowaniem sosen), Wzgórzem oraz Podgórną.

Najwcześniejsze informacje dotyczące cmentarza pochodzą z lat 30. XVII wieku. W 1754 roku cmentarz otoczony został murem, był stopniowo powiększany, na początku XX wieku zajmował powierzchnię około 1,71 ha. Ostatni pochówek datowany jest na sierpień 1936 roku. Na cmentarz wiodła nieistniejąca już brama główna (od obecnej ulicy Podgórnej), u szczytu której znajdowała się tablica z tekstem z 1 Księgi Samuela 2, 7 „Pan ubogiego czyni i zbogaca, uniża i wywyższa”. Przy bramie znajdował się dom przedpogrzebowy i dom grabarza pełniący obecnie funkcje mieszkalne. W czasie II wojny światowej niemieckie władze okupacyjne zniszczyły cmentarz, część płyt nagrobnych posłużyła jako materiał budowlany (płyty chodnikowe) w pobliskich koszarach. W tym samym okresie płyty nagrobne przewożone były również na rawickie planty i rozbijane, jako tłuczeń posłużyły do utwardzenia części alejek spacerowych. W sporządzonej w sierpniu 1990 roku karcie cmentarza przeczytać można, iż cmentarz został „(…)zlikwidowany w czasie okupacji, nagrobki wykorzystane  przy budowie plantów”. W południowej, najstarszej, części cmentarza zachowały się wiekowe dęby szypułkowe, kilka z nich uznanych jest za pomniki przyrody.

(…)Żydzi nazywają cmentarz bet olam - „dom wieczności”, bet chajim - „dom życia” lub bet kwarot - „dom grobów”. Cmentarz żydowski miał specyficzny wygląd. Stały na nim pionowe płyty kamienne, na których widniały hebrajskie inskrypcje. Często były zdobione płaskorzeźbami pełnymi bogatej symboliki. Płyta nagrobna po hebrajsku nazywa się macewa. Z braku miejsca, ponieważ dzielnice, w których mieszkali Żydzi (getta), miały ustalone granice i mimo upływu lat nie zwiększały swego obszaru, cmentarze musiały pomieścić ogromną ilość grobów. Stąd macewy na starych cmentarzach stoją blisko siebie, w dużym zagęszczeniu”. Fragment książki autorstwa Ninel Kameraz - Kos, Święta i obyczaje żydowskie, Wydawnictwo Cyklady, Warszawa 2008, s. 123.

Karta cmentarza żydowskiego w Rawiczu (Sierakowie) sporządzona w sierpniu 1990 roku.

karta cmentarza 017karta cmentarza 018

karta cmentarza 019karta cmentarza 020

 

Cmentarz żydowski w Rawiczu (Sierakowie), zdjęcie sprzed 1920 roku. Kopia fotografii pochodzi z portalu internetowego Wirtualny Sztetl. ID: 2904.

1920 cmentarz 014

 

Nieistniejąca brama główna cmentarza, dom przedpogrzebowy i dom grabarza, widok (obecnie) od strony ulicy Podgórnej, zdjęcie sprzed 1920 roku. Kopia fotografii pochodzi z portalu internetowego Wirtualny Sztetl. ID 15566.

1920 cmentarz 015

 

Nieistniejąca brama główna cmentarza żydowskiego w Rawiczu (Sierakowie), widok (obecnie) od strony ul. Podgórnej. Fotografia niedatowana, prawdopodobnie została wykonana w latach 70. XX wieku. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Yad Vashem. Opis zdjęcia: „Rawicz, Poland, Remains of a cemetery”. Archival signature: 207BO6. Item ID: 51876.

70 00 00 cmentarz 021

 

Cmentarz żydowski w Rawiczu (Sierakowie), widok (obecnie) od strony ul. Podgórnej, pozostałości kamieni nagrobnych. Fotografia niedatowana, prawdopodobnie została wykonana w latach 70. XX wieku. Zdjęcie pochodzi ze zbiorów Yad Vashem. Opis zdjęcia: „Rawicz, Poland, Remains of a cemetery”. Archival signature: 207BO6. Item ID: 48925.

70 00 00 cmentarz 013