Symboliczny „wirtualny kamień pamięci” upamiętniający rawickich Żydów ofiary Zagłady. 25 nazwisk spośród tych, które pamiętamy i tych, które zostały niestety zapomniane… 25 historii, których początkiem był Rawicz…
„(…)Stolpersteine w dosłownym tłumaczeniu oznacza kamienie, o które możemy się potknąć, w języku polskim przyjęło się także określenie kamienie pamięci. Jest to forma upamiętnienia ofiar nazizmu w postaci brukowych kostek z mosiężną tabliczką osadzonych w chodniku. Można na nich przeczytać imię i nazwisko osoby upamiętnionej, datę i miejsce jej urodzenia oraz datę aresztowania, deportacji i śmierci. Informacje te poprzedzone są słowami ,,Tu mieszkał/mieszkała…”. Kostki o wymiarach 96 mm na 96 mm są montowane w chodniku, zazwyczaj w pobliżu ostatniego miejsca zamieszkania osoby upamiętnionej. Projekt ma na celu przywrócenie pamięci o ofiarach narodowego socjalizmu w latach 1933-1945. (…)Autorem projektu jest niemiecki artysta, Gunter Demnig, który w latach 1995 - 1996 stworzył pierwsze tego typu pomniki w Kolonii. Inspiracją dla Demniga były słowa zawarte w Talmudzie: ,,Człowieka zapomina się tylko wtedy, gdy jego lub jej nazwisko zostało zapomniane”. Autor rozpoczął swoje działania rozumiejąc je jako symboliczny projekt artystyczny, mając świadomość, że za pomocą Stolpersteine nigdy nie będzie możliwe uczczenie pamięci milionów ofiar narodowego socjalizmu.” Cały tekst: Ewelina Malik ,,Nie ma na świecie nic bardziej niewidocznego niż pomnik”. Stolpersteine - ukryte formy upamiętnienia czy ekspansja kultury pamięci w Niemczech? s. 189-190 [w:] Pozytywne miejsca pamięci europejskiej, redakcja naukowa Kinga Anna Gajda, Aneta Pazik. Instytut Europeistyki UJ - Uniwersytet Jagielloński w Krakowie. Kraków 2015.
Betty Krohner z domu Rawak (Rawack), urodziła się 11 kwietnia 1879 roku w Rawiczu, 28 marca 1942 roku deportowana z Berlina do getta w Piaskach. Zamordowana, nie jest znane miejsce i data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Regina Baeck z domu Todtmann, urodziła się 12 października 1877 roku, 12 stycznia 1943 roku deportowana z Berlina do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Julius Asch, urodził się 30 sierpnia 1875 roku w Rawiczu, 2 stycznia 1939 roku popełnił samobójstwo topiąc się w Łabie. Ciało zostało odnalezione 12 stycznia 1939 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, Grueslayer, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons.
Rosalie Rahel Brühl z domu Freitag, urodziła się 20 lipca 1880 roku w Rawiczu, 14 listopada 1941 r. deportowana z Berlina do getta w Mińsku, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Henriette Deutsch z domu Pogerselsky, urodziła się 5 listopada 1879 r. w Rawiczu, 8 listopada 1941 roku deportowana z Hamburga do getta w Mińsku, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). dostęp online: Autor, Hinnerk11, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Georg Feige, urodził się 2 października 1877 roku w Rawiczu, 5 listopada 1942 roku deportowany z Berlina do getta w Terezinie, gdzie zmarł 14 maja 1943 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Alice Pasch, urodziła się 24 czerwca 1888 roku w Rawiczu, 28 czerwca 1943 roku deportowana z Berlina do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Anna Zuckermann z domu Rawak (Rawack), urodziła się 3 grudnia 1874 roku w Rawiczu (niem. Rawitsch), 28 marca 1942 roku deportowana z Berlina do getta w Piaskach, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Dr Benno Gradenwitz, urodził się 28 lutego 1882 roku w Rawiczu (niem. Rawitsch), 3 marca 1943 roku deportowany z Berlina do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie został zamordowany w marcu 1943 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Isidor Reinberg, urodził się 7 czerwca 1869 r. w Rawiczu, 9 września 1942 roku deportowany z Berlina do getta w Terezinie, gdzie zmarł 27 marca 1943 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Hertha Friedländer, urodziła się 18 listopada 1894 roku w Rawiczu, 14 września 1942 roku deportowana z Berlina do getta w Terezinie. 16 października 1944 roku przewieziona do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie została zamordowana prawdopodobnie tuż po przybyciu. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Albert Bucki, urodził się 6 lutego 1870 roku w Rawiczu, 10 września 1942 roku deportowany z Norymbergii do getta w Terezinie, gdzie zmarł 7 grudnia 1942 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, Freud, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons.
Martin Basch, urodził się 1 września 1901 roku w Rawiczu, mieszkał w Bochum (Wattenscheids), wyemigrował do Holandii, w lipcu 1933 zamieszkał w Amsterdamie. Od 29 czerwca 1943 roku w obozie przejściowym Westerbork, 14 września 1943 roku deportowany do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz (numer więźniarski: 150607), gdzie został zamordowany 5 grudnia 1943 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, Gmbo 2013, CC0, via Wikimedia Commons.
Jakob Pasch, urodził się 20 lutego 1848 w Rawiczu, 21 lipca 1942 roku deportowany z Berlina do getta w Terezinie, gdzie zmarł z wycieńczenia 2 listopada 1942 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Prof. Alfred Loewy, urodził się 20 czerwca 1873 roku w Rawiczu, w 1933 roku zmuszony do przejścia na wcześniejszą emeryturę, zmarł we Fryburgu Bryzgowijskim 25 stycznia 1935 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, Andreas Schwarzkopf, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons.
Bruno Pasch, urodził się 4 września 1889 roku w Rawiczu. Mieszkał w Berlinie, w 1939 roku wyjechał do Belgii, zamieszkał w Antwerpii. Aresztowany 4 stycznia 1942 roku, deportowany do obozu Sachsenhausen, gdzie został zamordowany 29 stycznia 1942 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Leo Koref, urodził się 30 stycznia 1876 roku w Rawiczu, 18 sierpnia 1942 roku deportowany z Frankfurtu nad Menem do getta w Terezinie, gdzie zmarł 17 października 1942 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, Initiative Stolpersteine Frankfurt am Main e.V., CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Max Auerbach, urodził się 1 kwietnia 1890 w Rawiczu, 1 marca 1943 roku deportowany z Berlina do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie został zamordowany. Nie jest znana data jego śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Leo Friedländer, urodził się 17 grudnia 1889 roku w Rawiczu, 14 września 1942 roku deportowany z Berlina do getta w Terezinie, gdzie zmarł 21 lipca 1943 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Elsbeth Pasch, urodziła się 1 czerwca 1886 roku w Rawiczu, 28 czerwca 1943 roku deportowana z Berlina do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Gustav Gabriel Cohn, urodził się 16 lipca 1863 roku w Rawiczu, 15 lipca 1942 roku deportowany z Hamburga do getta w Terezinie, gdzie zmarł 10 września 1943 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de, CC BY-SA 3.0 DE <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/de/deed.en>, via Wikimedia Commons.
Georg Siegbert Frost, urodził się 27 grudnia 1888 roku w Rawiczu, 17 listopada 1941 roku deportowany z Berlina do Kowna (Fort IX, Kaunas), gdzie został zamordowany 25 listopada 1941 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Hedwig Jahnow, urodziła się 21 marca 1879 roku w Rawiczu, 7 września 1943 roku deportowana z Marburga do getta w Terezinie, gdzie zmarła z niedożywienia 22 marca 1944 roku. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, Foto von Hydro bei Wikipedia, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons.
Elsa Guttentag z domu Kramer, urodziła się 16 lutego 1883 r. w Rawiczu, 29 listopada 1942 roku deportowana z Berlina do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego i zagłady Auschwitz, gdzie została zamordowana. Nie jest znana data jej śmierci. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.
Gertrud Hamburger z domu Frost, urodziła się 1 kwietnia 1883 roku w Rawiczu, 27 listopada 1941 roku deportowana z Berlina do getta w Rydze, gdzie została zamordowana 30 listopada 1941. Ofiara Holokaustu. Fot. Stolperstein („kamień pamięci”). Dostęp online: Autor, OTFW, Berlin, CC BY-SA 3.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0>, via Wikimedia Commons.